Talk ostatnio stał się dość kontrowersyjnym składnikiem kosmetyków. Przypisane jest mu działanie szkodliwe na skórę m.in. zapychanie porów oraz daleko idące powiązania z powstawaniem raka jajników u kobiet. Niezły przeskok co? Od skóry po raka. Ale później pochylimy się nad tym tematem, bo brzmi to dosyć niepokojąco.

Czym jest?

Z chemicznego punktu widzenia jest to uwodniony krzemian magnezowy. Występuje naturalnie w przyrodzie w postaci miękkiego minerału steatytu. Używany jest na szeroką skalę w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym oraz kosmetycznym.

Talk łatwo pochłania wilgoć (np. pot) i substancje tłuszczowe (np. sebum). Pozostawia na skórze odczucia suchości, świeżości, gładkości i miękkości. Zmniejsza tarcie, dzięki czemu zapobiega podrażnieniu skóry spowodowanym otarciem mechanicznym. Dzięki pochłanianiu tłuszczu talk zmniejsza efekt błyszczenia skóry spowodowany wydzielaniem sebum. W przypadku kosmetyków talk stosowanych jest w produktach do makijażu, zasypkach dla dzieci i dorosłych.
Talk stosowany w kosmetykach jest zupełnie innym składnikiem niż talk techniczny. Talk kosmetyczny pochodzi ze specjalnie selekcjonowanych warstw geologicznych o wysokiej czystości. Czystość surowca jest szczegółowo weryfikowana przed jego zaklasyfikowaniem jako talk kosmetyczny.

Stosowanie w kosmetykach?

Jest on dozwolony do stosowania w ograniczonym stężeniu. Talk znajduje się na liście substancji dozwolonych do stosowania w kosmetykach wyłącznie w ograniczonej ilości, zakresie i warunkach stosowania. Ograniczenia określone są dla rodzaju produktu oraz aplikowanej części ciała np. w zasypkach dla dzieci poniżej 3  lat.

Popularnie stosuje się go w pudrach, cieniach i różach (lub bronzerach). Kosmetyki zawierające go są lekkie, jedwabiste i bardzo przyjemnie w aplikacji. Talk ma ciekawą cechę, rozjaśnia kolory, ale nie gasi ich jak np. białe pigmenty. Przeciwnie, nadaje im intensywności.

Czy jest bezpieczny?

Talk kosmetyczny jest bezpiecznie stosowany od ponad 120 lat. Dostępny jest obszerny materiał naukowy dowodzący bezpieczeństwa talku. Talk nie ma działania mutagennego i nie działa szkodliwie na rozrodczość. Nie wnika w skórę, ani w struktury biologiczne, nie kumuluje się w organizmie.

1. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków FDA nadała talkowi status GRAS (Generally Recognized as Safe – ogólnie uznany za bezpieczny) dla zastosowania w żywności, jak i przemyśle kosmetycznym. Najnowsze badania z 2014 podtrzymują wcześniejsze wnioski – talk jest bezpieczny.
2. Cosmetic Ingredient Review Expert Panel (CIR) opublikował w 2015 szczegółową ocenę bezpieczeństwa stosowania talku w kosmetykach.
3. National Toxicology Program (NTP) w USA w 2004 z uwagi na liczne niejasności opisów związane z budową mineralną talku oraz skutkami narażenia, nie jest możliwe wyciągnięcie ostatecznych wniosków co do uznania talku za składnik rakotwórczy.
4. International Agency for Research on Cancer (IARC) zakwalifikował talk do 2B, czyli substancja o możliwym (ale niepotwierdzonym) działaniu rakotwórczym u ludzi.

Żadne wiarygodne raporty, analizy i badania nie potwierdziły dotychczas zależności pomiędzy stosowaniem talku i występowaniem raka lub jakichkolwiek innych szkodliwych działań.

Nieustannie możliwe działanie rakotwórcze talku jest stale monitorowane przez instytucje oceny ryzyka (IARC i CIR).

Jeśli nie ma jednoznacznych badań to dlaczego ma tak złą opinię?

Jedną z możliwych przyczyn szybkiego rozprzestrzenienia w mediach niepotwierdzonych informacji nt. bezpieczeństwa talku jest skojarzenie talku z azbestem, który ma potwierdzone działanie rakotwórcze. Obie substancje mają tę samą nazwę chemiczną-jest to uwodniony krzemian magnezu. Jednak struktura krystaliczna, a tym samym właściwości chemiczne i toksykologiczne obu substancji są zupełnie inne! Kryształy talku mają postać cienkich, płaskich płytek. Azbest ma strukturę cienkich włókien, które w kontakcie z żywą tkanką zachowują się jak igły. Działanie rakotwórcze azbestu jest ściśle związane z kształtem cząstek tego materiału.

Czyli jak z każdym składnikiem, który jest „podobno” szkodliwy i tu nie ma jednoznacznych dowodów na to, że talk jest niebezpieczny dla naszego organizmu. Pamiętajmy, aby wybierać kosmetyki dobrej jakości i nie popadajmy  w skrajności.

Bibliografia:

https://www.fda.gov/Food/IngredientsPackagingLabeling/GRAS/SCOGS/ucm260849.htm

https://www.fda.gov/Cosmetics/ProductsIngredients/Ingredients/ucm293184.htm

http://monographs.iarc.fr/ENG/Monographs/vol93/mono93.pdf

https://www.federalregister.gov/documents/2005/10/18/05-20729/national-toxicology-program-ntp-report-on-carcinogens-status-of-nominations-to-the-12th-report-on

www.kosmopedia.pl